Rozwody

Zgodnie z art. 58 § 2 Kodeksu Rodzinnego i Opiekuńczego „jeżeli małżonkowie zajmują wspólne mieszkanie, sąd w wyroku rozwodowym orzeka także o sposobie korzystania z tego mieszkania przez czas wspólnego w nim zamieszkiwania rozwiedzionych małżonków.” Zgodnie zaś z § 4 komentowanego przepisu „orzekając o wspólnym mieszkaniu małżonków sąd uwzględnia przede wszystkim potrzeby dzieci i małżonka, któremu powierza wykonywanie władzy rodzicielskiej”.  Powyższe regulacje stanowią wyraźne udogodnienie w sytuacji, w której mieszkanie wchodzi w skład majątku odrębnego jednego z małżonków.

Małżeństwo może zostać rozwiązane: (1) z wyłącznej winy jednego z małżonków, (2) z winy obydwojga małżonków, (3) bez orzekania o winie, (4) z ustaleniem, że żadne z małżonków nie ponosi winy. Każde z powyższych rozstrzygnięć niesie ze sobą określone konsekwencje i daje określone możliwości prawne.

Z uwagi na silne emocje towarzyszące postępowaniom rozwodowym często się zdarza, że małżonek który czuje się pokrzywdzony, żąda aby drugiego małżonka uznać za wyłącznie winnego rozkładu pożycia. W praktyce bardzo trudno jest uzyskać orzeczenie o wyłącznej winie jednej ze stron. Przepisy kodeksu rodzinnego i opiekuńczego nie przewidują rozróżnienia stopnia winy małżonków. Starając się uzyskać rozwód z orzeczeniem o wyłącznej winie drugiej strony należy się też liczyć z tym, że postępowanie takie będzie się łączyć z koniecznością publicznego „prania brudów”, angażowania w rozwód rodzin i osób postronnych (przyjaciół etc.).

W dużym skrócie, konsekwencje jakie niesie za sobą każde z możliwych orzeczeń to:

(1) wyłączna wina jednego z małżonków – małżonek niewinny może żądać przyznania alimentów mających wyrównać jego stopę życiową,

(2) rozwód z winy obydwojga małżonków,  – małżonek znajdujący się w niedostatku będzie mógł żądać alimentów mających służyć zaspokojeniu podstawowych potrzeb życiowych,

(3) rozwód bez orzekania o winie – analogicznie jak w przypadku orzeczenia rozwodu z winy obydwojga małżonków – obowiązek alimentacyjny, jest jednak ograniczony do 5 lat,

 (4) rozwód z ustaleniem, że żaden z małżonków nie ponosi winy  - analogicznie jak przy rozwodzie bez orzekania o winie;

Wysokość alimentów jest uzależniona od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz uzasadnionych możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego. Zasady przyznawania alimentów zostały określone głównie w treści art. 135 Kodeksu Rodzinnego i Opiekuńczego. Przy określaniu wysokości obowiązku alimentacyjnego względem osoby niepełnosprawnej bądź dziecka należy pamiętać o tym, że może on polegać częściowo bądź w całości na osobistych staraniach o utrzymanie lub wychowanie (np. sprawowanie opieki). Występując z wnioskiem o przyznanie alimentów należy wykazać dlaczego w naszej ocenie wskazana w wniosku kwota alimentów jest prawidłowa. W tym celu ważnym jest złożenie odpowiednich wniosków dowodowych, najlepiej wraz z pierwszym pismem procesowym.

Rozstrzygnięcie o sposobie wykonywania władzy rodzicielskiej i kontaktach rodziców z ich dziećmi stanowi obowiązkowy element wyroku rozwodowego. Niniejsza kwestia należy do najbardziej delikatnych, zarówno strony jak i sąd powinny brać pod uwagę przede wszystkim dobro dzieci oraz ich prawo do wychowania przez obojga rodziców. Prowadząc postępowanie rozwodowe należy pamiętać o tej ważnej zasadzie, prezentując w tym zakresie bardziej ugodowe stanowisko niż w innych kwestiach spornych. Dlatego też, w naszej ocenie, warto jest przemyśleć kwestię wykonywania władzy rodzicielskiej i kontaktów z dziećmi jeszcze przed wniesieniem pozwu – być może w tej kwestii uda się osiągnąć uczciwe porozumienie, satysfakcjonujące każdą ze stron.